Een gevel bepaalt voor een groot deel het karakter van een gebouw en de omgeving. Wanneer een gevel echter is beschermd, zijn de mogelijkheden tot aanpassingen beperkt en onderworpen aan strikte regelgeving. Veel eigenaars vragen zich dan ook af of en in welke mate zij wijzigingen mogen aanbrengen.

Heb je vragen over een omgevingsvergunning of heb je hulp nodig van een gespecialiseerde advocaat omgevingsrecht? Contacteer dan nu Pittoors & Hermans en wij helpen je dan zo snel mogelijk verder.

Wat is een beschermde gevel?

Een gevel kan als monument beschermd zijn of deel uitmaken van een beschermd stads- of dorpsgezicht. Dit betekent dat er strikte regels gelden voor wijzigingen of renovaties. De bescherming wordt opgelegd door de bevoegde overheidsinstanties, zoals het agentschap Onroerend Erfgoed in Vlaanderen of de Gewestelijke Erfgoeddiensten in Brussel en Wallonië.

Vergunningsplicht en erfgoedtoets

Het wijzigen van een beschermde gevel is vergunningsplichtig. Dit betekent dat je een omgevingsvergunning moet aanvragen voordat je werken uitvoert. De aanvraag wordt onderworpen aan een onroerend erfgoedtoets, waarbij wordt nagegaan of de geplande wijzigingen de erfgoedwaarde niet schaden. Bij ingrijpende veranderingen wordt vaak een advies van erfgoedexperts gevraagd en kan het proces langer duren.

Welke werken zijn toegestaan?

Afhankelijk van de beschermingsstatus kunnen beperkte aanpassingen worden toegestaan. Onderhoudswerken, zoals het herstellen van scheuren, het reinigen van de gevel of het vervangen van beschadigde materialen met identiek materiaal, kunnen vaak zonder vergunning worden uitgevoerd als ze geen impact hebben op de erfgoedwaarde. Wijzigingen zoals het plaatsen van nieuwe ramen, gevelisolatie of het overschilderen in een andere kleur kunnen echter aan strikte voorwaarden zijn verbonden. In sommige gevallen moet je werken uitvoeren met specifieke materialen of technieken, die binnen de historische context passen.

Sancties bij onvergunde wijzigingen

Werken uitvoeren aan een beschermde gevel zonder vergunning kan leiden tot boetes en een herstelvordering. De overheid kan eisen dat de wijzigingen worden teruggedraaid en de oorspronkelijke staat wordt hersteld, wat aanzienlijke kosten met zich mee kan brengen. Daarnaast kan een overtreding een negatieve impact op de waarde van het pand hebben en de mogelijkheid om het te verkopen.

Conclusie

Wil je een beschermde gevel wijzigen, dan moet je eerst nagaan welke regelgeving van toepassing is of je daarvoor een vergunning moet aanvragen. Het raadplegen van een erfgoedspecialist of een architect met ervaring in beschermd erfgoed kan helpen om problemen te vermijden en sancties te voorkomen. Een juridisch expert in omgevingsrecht van Pittoors & Hermans kan je bijstaan bij dit vergunningsproces en mogelijke bezwaren helpen te weerleggen. 

Veelgestelde vragen

Mag ik mijn gevel isoleren als deze beschermd is? 

Dit hangt af van de beschermingsstatus en de erfgoedregels. In sommige gevallen is isolatie vanaf de buitenkant verboden, maar kan isolatie aan de binnenzijde een alternatief zijn. 

Mag ik zonnepanelen of een airco-unit op een beschermde gevel plaatsen? 

In de meeste gevallen is dit niet toegestaan of alleen onder strikte voorwaarden. Voor zonnepanelen kan een alternatieve plaatsing, zoals bijvoorbeeld op het dak, mogelijk wel worden toegestaan.

Wat als mijn gevel ernstige schade heeft en herstelling dringend is? 

Voor urgente herstellingen moet je alsnog contact opnemen met de bevoegde instanties. In sommige gevallen kan een versnelde procedure worden toegepast om instortingsgevaar of verdere schade te voorkomen.